Με αφορμή την εβδομάδα ανακύκλωσης που πραγματοποιήθηκε στις 20-26 Οκτωβρίου από τον Δήμο της Νέας Ιωνίας θα θέλαμε να επισημάνουμε ορισμένα ζητήματα.
Το ζήτημα των απορριμμάτων συνδέεται ευθέως με την επιβολή και επέκταση ενός καταναλωτικού μοντέλου ζωής. Οι ανθρώπινες ανάγκες επανακαθορίζονται στα πλαίσια της καπιταλιστικής κερδοφορίας, ικανοποιούνται δε σε απόλυτη δυσαρμονία και εις βάρος του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος. Η ανακύκλωση αποτελεί αδήριτη ανάγκη στην εποχή μας. Αποτελεί εκείνη την τεχνολογική εξέλιξη η οποία συνδυαζόμενη με την περιβαλλοντική συνείδηση μπορεί να αποφέρει σοβαρή εξοικονόμηση φυσικών πόρων. Το ευρύτερο ζήτημα βέβαια της ολοένα και μεγαλύτερης παραγωγής απορριμμάτων δεν μπορεί να λυθεί παρά μόνο μέσα στα πλαίσια ριζικών αλλαγών στον τρόπο ζωής, παραγωγής και κατανάλωσης.
Ωστόσο ακόμη και αυτή η σοβαρή εξέλιξη της ανακύκλωσης χάνει την αμεσότητα και αποτελεσματικότητα στην ανακούφιση του περιβάλλοντος όταν τίθεται κάτω από την ομπρέλα της κερδοφορίας.
Η ύπαρξη κοινοτικών οδηγιών σχετικά με την προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης και η εναρμόνισή τους στην ελληνική νομοθεσία (Ν.2939/2001) αποτελούν στην ουσία ένα παραπέτασμα «περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης», στην ουσία συγκροτούν το πλαίσιο κερδοφόρας εκμετάλλευσης του ζητήματος από μεγάλα επιχειρηματικά συγκροτήματα και πολυεθνικές με το περιβάλλον τελικά να έρχεται σε δεύτερη μοίρα.
Το ζήτημα της ανακύκλωσης είναι πολύ σοβαρό για να το αφήσουμε στο ιδιωτικό κεφάλαιο, μακριά από κάθε έλεγχο των κατοίκων και πολιτική λογοδοσία των υπευθύνων. Η σύμπραξη του Δήμου της Ν. Ιωνίας με την Ελληνική Εταιρία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης Α.Ε. για την προώθηση προγράμματος ανακύκλωσης στην πόλη μας αποτελεί ουσιαστικά εκχώρηση αυτού του πάρα πολύ σημαντικού ζητήματος σε μια εταιρία της οποίας μέτοχοι είναι μερικές από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές (πχ COCA COLA, PEPSI, ΦΑΓΕ, NESTLE κ.α.). Η συγκεκριμένη εταιρία έχει δεχτεί καταγγελίες από συνδικαλιστικούς φορείς στην τοπική αυτοδιοίκηση ενώ έχει αποτελέσει και αντικείμενο δημοσιευμάτων στον τύπο για την απόρριψη των ανακυκλώσιμων υλικών στη χωματερή των Άνω Λιοσίων , ενώ χρειάστηκε σειρά πιέσεων και αποκαλύψεων για να λειτουργήσουν πρόσφατα κάποια Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών τα οποία μάλιστα λειτουργούν υποτυπωδώς. Το περιβαλλοντικό ζήτημα φαίνεται δεν είναι τόσο ελκυστικό όσο τα εκατομμύρια ευρώ που εισπράττει η εταιρία ετησίως από την ειδική εισφορά ανακύκλωσης από τις εταιρίες που παράγουν προϊόντα συσκευασίας. Μια εισφορά βέβαια που βγαίνει από τις δικές μας τσέπες αφού οι εν λόγω εταιρίες την μετακυλίουν στο κόστος των προϊόντων. Όπως από τις δικές μας τσέπες βγαίνουν τα ανταποδοτικά τέλη που αποδίδουμε στον Δήμο για την χρηματοδότηση πλευρών του προγράμματος ανακύκλωσης που είναι στην αρμοδιότητα του Δήμου. Η εικόνα δε του όλου προγράμματος σε περιοχές που έχει εφαρμοστεί αρκετά νωρίτερα όπως π.χ. στο Δήμο της Αθήνας είναι καταλυτική. Οι μπλε κάδοι έχουν μετατραπεί σε κανονικούς κάδους απορριμμάτων, η διαλογή στην πηγή πρακτικά δεν υφίσταται και η όλη ιστορία βέβαια συνεχίζει να χρηματοδοτείται κανονικότατα.
Πρωτοβουλίες όπως αυτή της Εβδομάδας Ανακύκλωσης, και συνολικότερα καμπάνιες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σε σχέση με την ανακύκλωση και άλλα περιβαλλοντικά ζητήματα, αποτελούν αναγκαία βήματα για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων γύρω από την οριακή κατάσταση του φυσικού μας περιβάλλοντος. Στο βαθμό όμως που εντάσσονται στο συνολικότερο κύκλωμα κερδοφόρας εκμετάλλευσης της αγωνίας όλων μας γύρω από τα ζητήματα του περιβάλλοντος, αποτελούν απλά άλλο ένα επίπεδο αξιοποίησης από το ιδιωτικό κεφάλαιο.
Ως «Εκτός Σχεδίου» είχαμε εκφράσει γραπτώς εξ αρχής στο Δημοτικό Συμβούλιο, τις ενστάσεις μας σχετικά με την σύμπραξη με την ΕΕΑΑ Α.Ε. Είχαμε εξαρχής τοποθετηθεί υπέρ της δημιουργίας ενός Ενιαίου Δημόσιου Φορέα Ανακύκλωσης που δεν θα επιτρέψει την κερδοσκοπία ιδιωτικών εταιριών σε βάρος των δημοτών με αφορμή το ζήτημα της ανακύκλωσης. Η δημιουργία ενός δημόσιου, ολοκληρωμένου συστήματος διαλογής και επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων αποτελεί τη μόνη λύση ώστε αυτό που θα ανακυκλώνεται να είναι τα σκουπίδια και όχι το επιχειρηματικό κέρδος.
ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ - Αριστερή Ριζοσπαστική Κίνηση στη Νέα Ιωνία
